W historii Szydłowca oraz jego okolic, pojawiały się postaci o bardzo ciekawych, nieoczywistych życiorysach.
Jedną z nich była bez wątpienia Anna Jadwiga z Zamoyskich Sapieżyna. To ostatnia właścicielka szydłowieckiego zamku.
Jej matce - Konstancji - bardzo zależało na dobrej edukacji córki, dlatego powierzyła ją ks. Stanisławowi Staszicowi - jednemu z najwybitniejszych przedstawicieli polskiego Odrodzenia.
Konstancja wspierała wiele patriotycznych inicjatyw. Sekretnie przeznaczyła spore fundusze na przygotowania do powstania kościuszkowskiego.
O tym, jak wiele znaczyła pomoc dla tego powstania, świadczą słowa samego wodza insurekcji, który chciał „aby wystawiono jej posąg bądź publicznym, bądź jego własnym kosztem.”
Na tym jednak nie kończy się rola Konstancji. Oprócz wsparcia powstania, chciała bowiem wydać Annę właśnie za Tadeusza Kościuszkę!
Wspominał o tym syn Anny - Leon Sapieha:
„[…] kiedyś babka Konstancja z Czartoryskich Zamoyska bardzo sobie życzyła, aby Kościuszko się ożenił z jej córką, gdy ta jeszcze panną była, lecz Kościuszko pomny swej pierwszej miłości ku hetmanowej Ludwice Sosnowskiej, o innym związku myśleć nie chciał.”
Mimo, iż Anna do końca wahała się czy nie podążyć za wolą matki, ostatecznie wyszła za mąż za Aleksandra Sapiehę, którego „kandydaturę” popierał Staszic.
Trzeba przyznać, że niewiele brakowało, aby Szydłowiec, był w dużym stopniu kojarzony z bohaterem narodowym Polski i Stanów Zjednoczonych. Dziś jest to już jedynie historyczna ciekawostka, ale kto wie, jak potoczyłyby się losy naszego miasta, gdyby jednak doszło do zawarcia tego małżeństwa…
Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej o ostatniej dziedziczce dóbr szydłowieckich, polecamy Wam książkę pt. Zamek szydłowiecki i jego właściciele.
Jest ona dostępna w zbiorach Powiatowej Biblioteki Publicznej w Szydłowcu.
Zachęcamy do lektury.
