W kolejnej części przeglądu regionalizmów, dostępnych w zasobach Powiatowej Biblioteki Publicznej w Szydłowcu, chcielibyśmy przybliżyć Państwu sylwetki najwybitniejszych osobistości, kojarzonych z naszym miastem. Ze źródeł, które posiadamy, wynika, że mamy się kim pochwalić.
Największe sukcesy, a zarazem największy realny wpływ na funkcjonowanie Polski, mieli swego czasu przedstawiciele rodu Szydłowieckich.
Jakub i Mikołaj Szydłowieccy, sprawowali funkcję podskarbiego wielkiego koronnego. Odpowiadali za skarb i mennicę państwową. Mikołaj był ponadto dworzaninem królów: Jana Olbrachta i Zygmunta I Starego.
Jeszcze ciekawszą postacią był jednak Krzysztof Szydłowiecki. W dzieciństwie ojciec wysłał go na Wawel, gdzie wychowywał się w charakterze towarzysza zabaw przyszłego króla Zygmunta I Starego. Szczytem jego politycznej kariery było objęcie funkcji kanclerza wielkiego koronnego. Piastował jedną z najwyższych godności w ówczesnej hierarchii naszego państwa. Wspólnie z biskupem Piotrem Tomickim, kierował od 1515 roku, przez kolejnych 17 lat polityką wewnętrzną i zagraniczną Rzeczypospolitej. Szydłowiecki był głównym twórcą ugody z Habsburgami, zwieńczonej zjazdem trzech monarchów w Wiedniu. W spotkaniu tym wzięli udział: Zygmunt I Stary - król Polski i wielki książę Litwy,
Władysław II Jagiellończyk - król Czech i Węgier, brat Zygmunta I Starego oraz Maksymilian I Habsburg - cesarz rzymski.
Zatrzymajmy się przez moment przy cesarzu Maksymilianie. Na jego tle dużo wyraźniej uwydatnia się bowiem ranga Krzysztofa Szydłowieckiego oraz świadomość tego, z kim współtworzył politykę państwową i kontynentalną.
Maksymilian I był jednym z głównych twórców potęgi rodowej Habsburgów. Papież
Juliusz II zezwolił mu tytułować się cesarzem bez koronacji papieskiej. Był też dziadkiem Karola V, który był z kolei wnuczkiem Izabeli I Katolickiej. Wsławiła się ona (oprócz ustanowienia inkwizycji) wsparciem wypraw Krzysztofa Kolumba przez Atlantyk, które doprowadziły do odkrycia Ameryki w 1492 roku. Karol V zasłynął z kolei tym, że jego koronacja na cesarza rzymskiego, była ostatnią przeprowadzoną przez papieża.
Krzysztof Szydłowiecki był politycznym przeciwnikiem królowej Bony - żony Zygmunta Starego oraz spadkobierczyni pretensji do Królestwa Jerozolimy. Jako starosta krakowski rezydował na Wawelu. Utrzymywał liczne kontakty z najwybitniejszymi umysłami ówczesnej Europy. Świadczy o tym chociażby zachowana korespondencja z
Erazmem z Rotterdamu. Nasz najsłynniejszy obywatel pełnił tę samą godność, co
Stanisław Żółkiewski, który dzięki zwycięstwu w bitwie pod Kłuszynem na dwa lata zajął Moskwę, wziął do niewoli cara Wasyla Szujskiego i jego dwóch braci, podpisał z rosyjskimi bojarami układ, na mocy którego syn Zygmunta III Wazy - Władysław - został ogłoszony carem Rosji. Zmusił też zdetronizowanego władcę do złożenia hołdu Zygmuntowi III Wazie.
Tak więc Krzysztof Szydłowiecki w sposób pośredni lub bezpośredni może być łączony z postaciami i wydarzeniami, które wywarły wpływ nie tylko na nasz kraj, ale i cały świat.
W nieco nowszej historii, także pojawiają się indywidualności związane z naszym miastem, które swego czasu pełniły lub nadal pełnią eksponowane funkcje oraz stanowią autorytet dla wielu osób. Oto one:
Witold Trzeciakowski
Ekonomista. Profesor zwyczajny w tej dziedzinie. W 1957 r. wyjechał na roczne stypendium do Harvardu oraz Columbia University w Nowym Jorku. W czasie pobytu na Harvardzie, zajmował się tym, w jaki sposób procesy ekonomiczne można modelować matematycznie. Działał pod kierunkiem Wassily'ego Leontiefa, późniejszego zdobywcy Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii.
Trzeciakowski był jednym z głównych doradców „Solidarności”. Z jej ramienia uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu, gdzie wspólnie z prof. Władysławem Baką, pełnił funkcję przewodniczącego Zespołu ds. Gospodarki i Polityki Społecznej.W 1989 roku został ministrem bez teki w rządzie Tadeusza Mazowieckiego i przewodniczył
Radzie Ekonomicznej polskiego rządu. To on negocjował redukcję zadłużenia zagranicznego Polski. Dzięki jego staraniom dług ten zmniejszono o połowę. Nie przyjął propozycji objęcia stanowiska premiera tzw. „rządu technicznego” w okresie transformacji ustrojowej ani wicepremiera w rządzie Mieczysława F. Rakowskiego. Odmówił ponadto realizacji w naszym kraju programu reform gospodarczych Jeffreya Sachsa, znanych później jako „reformy Balcerowicza”.
Uruchomił i prowadził - założoną przez jego ojca, również Witolda- fabrykę wyrobów metalowych Podkowiak w Szydłowcu.
Roman Kotlarz
Kapłan katolicki, pełniący w okresie 1954-1956 posługę wikariusza w parafii św. Zygmunta w Szydłowcu, uczestnik tzw. „wydarzeń radomskich” i ofiara represji komunistycznych. Wygłaszał porywające katolików kazania, odbierane przez ówczesne władze jako antypaństwowe. Jego śmierć porównywana jest z męczeńską śmiercią bł. ks. Jerzego Popiełuszki. 1 grudnia 2018 roku w katedrze radomskiej, podczas mszy świętej pod przewodnictwem abp. Wacława Depo, nastąpiło rozpoczęcie procesu jego beatyfikacji. Ów proces ma wykazać, iż został on zamordowany przez Służbę Bezpieczeństwa i stał się męczennikiem. Odtąd przysługuje mu tytuł Sługi Bożego. Ułożono z tej okazji specjalną modlitwę o uzyskanie łask za jego przyczyną.
Ewa Kopacz
Polska polityk, pediatra i działaczka samorządowa. W latach 2007-2011, pełniła funkcję ministra zdrowia w rządzie Donalda Tuska. Od 2011 r. do 2014 r. była marszałkiem Sejmu VII kadencji, w latach 2014-2015 była prezesem Rady Ministrów (premierem RP), zaś od 2019 roku jest wiceprzewodniczącą Parlamentu Europejskiego.
Do 2001 roku kierowała Zakładem Opieki Zdrowotnej w Szydłowcu. W 2015 roku uplasowała się na 40. miejscu rankingu „100 najbardziej wpływowych kobiet świata”, opublikowanym przez najbardziej prestiżowy magazyn ekonomiczny „Forbes”. Wyprzedziła w nim tak znane postaci, jak królowa Elżbieta II, która zajęła 41. miejsce czy Angelina Jolie, którą sklasyfikowano na 54. pozycji.
W wyborach parlamentarnych 2015 roku, jako lider listy wyborczej PO w okręgu warszawskim, osiągnęła najwyższy indywidualny wynik w kraju, zdobywając 230 894 głosy.
abp Wacław Depo
29 grudnia 2011 roku papież Benedykt XVI mianował go arcybiskupem metropolitą częstochowskim. Ingres do bazyliki archikatedralnej Świętej Rodziny w Częstochowie, odbył 2 lutego 2012 roku. 29 czerwca tego samego roku, otrzymał z rąk papieża paliusz. Był swego czasu wymieniany obok metropolity poznańskiego - abp. Stanisława Gądeckiego, obecnego
metropolity krakowskiego i następcy kard. Stanisława Dziwisza - abp. Marka Jędraszewskiego oraz metropolity warszawskiego - kardynała Kazimierza Nycza, jako jeden z najmocniejszych kandydatów na nowego Przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski.
Jesteśmy dumni, że z naszej lokalnej społeczności wywodzą się tak znamienite postaci. Mamy nadzieję, że za jakiś czas dołączą do tego grona kolejni wybitni reprezentanci Powiatu Szydłowieckiego.
